Ở những người tuổi từ 30 trở lên, đĩa đệm thường không còn mềm mại, nhân nhày có thể bị khô, vòng sợi bên ngoài dễ bị rạn nứt, rách. Trên cơ sở đó, nếu có một lực tác động mạnh vào cột sống, nhân nhày có thể chui qua chỗ rạc vào ống sống, chèn ép rễ thần kinh, gây ra đau đớn và các biến chứng. Khi đó gọi là thoát vị đĩa đệm và thường chiếm tới 70% đau cột sống lưng.
I- NGUYÊN NHÂN
A- Những nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm cột sống:
1- Nguyên nhân do chấn thương cột sống .
2- Các tư thế trái, xấu trong sinh hoạt, lao động.
3- Tuổi tác và các bệnh lý cột sống, bẩm sinh hay mắc phải như: gai đôi cột sống, gù, vẹo hoặc thoái hóa cột sống...
4- Cũng có thể do di truyền nếu bố mẹ có đĩa đệm bất thường về cấu trúc thì con cái cũng dễ bị thoát vị đĩa đệm.
B- Theo y học cổ truyền thì thoát vị đĩa đệm có nguyên nhân sau đây dưới hai thể:
1- Thể can thận hư: chức năng của can thận bị suy yếu, phong hàn, thập, thừa hư xâm nhập vào kinh bàng quang hoặc kinh đởm làm kinh khí bị bế tắc gây đau và hạn chế vận động, lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến can thận. Thấp lâu ngày không giải tỏa được sẽ hóa hỏa, mặt khác kinh dân bị thiêu nhưỡng dẫn đến cân cơ bị mềm yếu, teo...
2- Thể huyết ứ: Do lao động quá sức hoặc vận động trái tư thế, bị chấn thương... gây huyết ứ làm bế tắc kinh lạc, sự lưu thông kinh khí không bình thường, khí huyết lưu thông sẽ gây đau đớn, hạn chế vận động.
II- TRIỆU TRỨNG
- Nổi bật nhất là đau cột sống, đau rễ thần kinh, đau tài phát nhiều lần, mỗi đợt kéo dài từ 1 - 2 tuần, có khi đau âm ỉ nhưng thường đau dữ dội, đau tăng khi ho hoặc vận động có liên quan đến cột sống. Nếu không được điều trị sẽ kéo dài không hạn định.
- Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ sẽ gây đau vùng cột sống cổ, đau vai, đau gáy lan xuống cánh tay.
- Thoát vị đĩa đệm ở cột sống lưng sẽ đau ở sống lưng lan ra theo hình vòng cung ra phía trước ngực, dọc theo khoang liên sườn.
- Thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng dẫn đến đau dây thần kinh tọa.
- Tư thế của người bệnh: ngay lưng hay vẹo về một bên đau để chống lại sự co cứng của cơ, có khi đau quá, bệnh nhân phải nằm bất động trên giường cứng để giảm đau. Khả năng vận động giảm rõ rệt, rất khó thực hiện các động tác: cúi, ngửa, nghiêng, xoay.
- Khi thoát vị đĩa đệm cột sống cổ ảnh hưởng đến tay, bệnh nhân không thể nhấc tay hoặc co, gấp duỗi cánh tay, nếu ở vùng thắt lưng ảnh hưởng đến thần kinh tọa, bệnh nhân không thể nhấc nổi gót chân, mũi chân dần dần xuất hiện teo cơ, , chân tê bì, đại tiểu tiện không kiểm soát được.
III - CHUẨN ĐOÁN THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM:
Trên thực tế, chuẩn đoán thoát vị đĩa đệm không phải dễ, thường nhầm với nhiều chứng bệnh khác. Các triệu chứng trên chỉ có tính chất gợi ý
Chuẩn đoán Xquang thông thường không phát hiện được thoát vị đĩa đệm vì bản thân đĩa đệm không cản quang nên không thể nhìn thấy trên phim, cho nên chỉ đánh giá gian tiếp tổn thương bằng hình ảnh hẹp khe đốt sống và vẹo cột sống.
Chuẩn đoán chính xác cần phải đến các xét nghiệm hiện đại như: cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ... qua đó sẽ biết được tổn thương, vị trị thoát vị của đĩa đệm vào ống sống và mức độ hẹp ống sống do thoát vị đĩa đệm gây ra.
IV - HẬU QUẢ CỦA THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM
Thoát vị đĩa đệm để lại những hậu quả và biến chứng nguy hiểm như:
- Có thể bị tàn phế suốt đời do bị chèn ép thủy sống, các dây thần kinh vùng thắt lưng, bị chèn ép gây rồi loại cơ trơn nên không kiểm soát được đại tiểu tiện.
- Ngoài ra bệnh nhân bị teo cơ ở chi nên mất khả năng lao động kèm theo những ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, hạnh phúc và sinh hoạt của người bệnh.
V - Phương pháp điều trị
Có nhiều phương pháp điều trị:
a- Điều trị nội khoa bằng các thuốc giảm đau như: Paracetamol, Efferalgon codein; thuốc kháng viêm không steroid như: cerebrex, mobic… thuốc giãn cơ: myfonal hoặc tiêm hydrocrtison vào ngoài màng cứng (nơi có điều kiện vô trùng).
b- Điều trị ngoại khoa: Khi sử dụng các phương pháp điều trị khác không hiệu quả mà xuất hiện biến chứng nguy hiểm thì phải dùng phương pháp phẫu thuật qua da để cắt bỏ đĩa đệm. Tuy nhiên phương pháp này được chỉ định rất hãn hữu.
c- Các phương pháp vật lý trị liệu:
- Tác động cột sống làm giãn các mầm cột sống nhằm dịch chuyển đĩa đệm dịch chuyển về vị trí bình thường.
- Kéo dãn cột sống.
- Mang dụng cụ đai lưng để giảm tác động lên đĩa đệm.
- Châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt, thủy châm.
- Chiếu tia hồng ngoại, laser, sóng ngắn, từ trường,…
d- Phương pháp tự chữa thoát vị đĩa đệm với DOCTOR100
