1 2 3

Bệnh cúm

Bệnh cúm (cúm) được gây ra bởi một loại virus. Bệnh cúm đôi khi chỉ là một loại cảm lạnh và đôi khi nó dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, kể cả tử vong. Các triệu chứng bao gồm sốt cao, đau họng, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ - khớp và ho. Điều trị bao gồm nghỉ ngơi tại giường và yếu nhiều chất lỏng (gồm nước và các loại khác). Người dễ bị tổn thương có nhiều khả năng để phát triển các biến chứng bao gồm viêm phổi. Tiêm chủng có thể giúp bảo vệ bạnh khỏi bệnh cúm.


Bệnh cúm

Cảm cúm cũng được gọi là bệnh cúm, là do một loại vi rút rất dễ lây lan bằng chất lỏng được sản xuất trong quá trình ho và hắc hơi hoặc tiếp xúc trực tiếp với những chất lỏng trên bề mặt. Có 3 loại vi rút cúm - cúm A, B và C.

 

Người lớn tuổi, phụ nữ mang thai và những người có điều kiện chăm sóc y tế cơ bản có nhiều khả năng để phát triển các biến chứng nghiêm trọng do hậu quả của bệnh cúm. Các biến chứng bao gồm viêm phổi vi khuẩn, viêm phổi sơ cấp, viêm não và tim.

 

Virus cúm có khả năng duy nhất để thay đổi cấu trúc bề mặt của nó. Điều này có nghĩa rằng hệ thống miễn dịch của con người có thể không có hiệu quả chống lại các phiên bản mới nhất của bệnh cúm đang hiện hành mỗi mùa (được gọi là bệnh cúm theo mùa). Điều này có thể gây ra bệnh lan rộng (dịch hoặc đại dịch). Vì lý do này, những người có nguy cơ biến chứng nên chủng ngừa mỗi năm. Hầu hết các trường hợp cúm xảy ra trong khoảng một thời gian 6 đến 8 tuần trong mùa đông và mùa xuân.

 

Dịch bệnh xảy ra khi có những thay đổi nhỏ trong bản chất virus, có nghĩa là nhiều người trong một cộng đồng nhạy cảm. Cúm A có nhiều khả năng gây ra dịch bệnh. Thậm chí trong một năm bình thường không có dịch bệnh, người ta ước tính rằng hơn 3000 người chết vì bệnh cúm hàng năm.

 

Đại dịch (dịch trên toàn thế giới) xảy ra khi có sự thay đổi lớn trong các virus, do đó bệnh ảnh hưởng đến một tỷ lệ lớn người trong một khu vực địa lý nhiều hơn một châu lục. Dịch cúm xảy ra, tính trung bình, mỗi ba năm. Các đại dịch cúm đã xảy ra 4 lần trong vòng 100 năm qua và có thể gây ra nhiều trường hợp tử vong.

 

Tiêm chủng của những người có nguy cơ biến chứng từ bệnh cúm là phương pháp quan trọng nhất chúng ta phải giảm số lượng nhiễm cúm tử vong.

 

Nguyên nhân của bệnh cúm

Bệnh cúm gây ra bởi một loại virus rất dễ lây lan qua cách dịch được sản xuất trong các cơn ho và hắt hơi hoặc tiếp xúc trực tiếp với những chất lỏng trên bề mặt. Những người làm việc hoặc tiếp xúc gần gũi với những người không có điều kiện chăm sóc y tế cơ bản, giảm khả năng miễn dịch nên được chủng ngừa để giảm thiểu sự lây lan của bệnh cúm cho bản thân, những người mà họ làm việc hoặc sinh sống và gia đình của họ.

 

Những người như vậy bao gồm:

- Nhân viên bệnh viện công và tư nhân trực tiếp chăm sóc cho người dân

- Nhân viên các cơ sở chăm sóc dài hạn hoặc nhà dưỡng lão

- Những người sống hoặc chăm sóc cho những người có bệnh mãn tính hoặc là từ 65 tuổi trở lên

- Những người chăm sóc người vô gia cư

 

Những người khác được khuyến cáo tiêm phòng bao gồm:

- Người lao động, đặc biệt là ở nơi làm việc cung cấp dịch vụ thiết yếu

- Những người làm việc với trẻ em

- Người tham gia vào chăm sóc chăn nuôi gia cầm và chăn nuôi lợn

- Những người đi du lịch

 

Nhóm nguy cơ cao

Những người không có điều kiện y tế cơ bản, giảm khả năng miễn dịch là có nguy cơ mắc bệnh cúm và biến chứng từ bệnh cúm. Chúng bao gồm:

- Bất cứ ai từ 65 tuổi trở đi

- Trẻ em dưới năm tuổi

- Phụ nữ đang mang thai (ở bất cứ giai đoạn nào của thai kỳ)

- Những người từ 6 tháng tuổi trở lên bị bệnh tim, bệnh phổi mãn tính (như bệnh hen suyễn hoặc bệnh khí thũng), điều kiện thần kinh mãn tính, hội chứng Down, suy giảm miễn dịch hoặc bệnh lý rối loạn máu gây ra bởi những thay đổi di truyền

- Những người có bệnh mãn tính như béo phì, tiểu đường, nghiện rượu, bệnh thận

- Những người ở trong các nhà dưỡng lão hoặc các cơ sở chăm sóc y tế dài hạn khác

- Người vô gia cư

- Người bị bệnh hen suyễn nặng cần phải khám bệnh thường xuyên

- Trẻ em đang điều trị thuốc aspirin dài hạn

- Bệnh mãn tính khác đòi hỏi phải thường xuyên theo dõi y tế bệnh viện

 

Các triệu chứng của bệnh cảm cúm

Các triệu chứng của bệnh cúm phát triển từ 1-3 ngày sau khi nhiễm bệnh, bao gồm:

- Sốt cao, ớn lạnh và đổ mồ hôi

- Đau họng

- Yếu

- Đau đầu

- Đau nhứt rã rời các cơ khớp (ở chân và mặt sau)

- Ho khô lốc mà sau này có thể trở nên nghiêm trọng và đầy đờm nhày trong họng và có thể ho ra.

 

So sánh bệnh cúm với bệnh cảm lạnh thông thường

Bệnh cúm nặng hơn cảm lạnh xấu bởi vì:

- Triệu chứng cảm lạnh kéo dài từ hai đến vài ngày, trong khi bệnh cúm có thể kéo dài tới một tuần

- Cúm gây sốt cao, trong khi cảm lạnh đôi khi gây ra chỉ bị sốt nhẹ

- Đau cơ bắp và có các biểu hiện như run rẩy với bệnh cúm, nhưng không phải với cảm lạnh

- Cảm lạnh gây ra chảy nước mũi, trong khi bệnh cúm thường bắt đầu với một cảm giác khô trong cổ và họng

 

Biến chứng do cúm

Các biến chứng thường gặp hơn ở những người có tình trạng bệnh lý hoặc hệ thống miễn dịch suy giảm. Cúm có thể làm tăng nguy cơ tử vong hoặc nguy cơ biến chứng nghiêm trọng từ bệnh tiềm ẩn.

Trong một tỷ lệ nhỏ các trường hợp, bệnh cúm sẽ dẫn đến:

- Viêm phổi cúm cấp tính: triệu chứng bao gồm khó thở và đối đổi màu da trở nên xanh (chứng xanh tím)

- Viêm phổi cúm thứ cấp: xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào phổi. các triệu chứng bao gồm khó thở, đờm màu xanh lá cây hoặc màu vàng (chất nhầy), đau ngực và tăng nhiệt độ cơ thể - phát hiện qua đo bằng nhiệt kế điện tử đo trán. Tỷ lệ tử vong rất cao, nhưng nó ít gay chết người hơn so với bệnh viêm phổi cấp tính.

- Viêm não hoặc tim: có thể xảy ra trong quá trình phục hồi bệnh cúm

- Hội chứng Reye: điều này có thể dẫn đến tình trạng viêm não và thoái hóa gan và tử vong trong khoảng 10-40% các trường hợp. Trẻ em dưới 16 tuổi không nên dùng bất cứ loại thuốc chứa aspirin vì nó làm tăng nguy cơ hội chứng Reye.

 

Điều trị cúm

Hiện nay, có thuốc kháng virus đặc biệt có sẵn, nhưng họ cần phải đưa ra sớm khi mắc bệnh và chỉ có thể làm giảm các triệu chứng chứ không phải là ngăn chặn chúng. Các loại thuốc này không thay thế cho tiêm chủng, đó là cách chủ yếu để kiểm soát cúm

Việc điều trị được khuyến cáo cho bệnh cúm nhẹ hoặc trung bình là:

- Nằm trên giường và nghỉ ngơi cho đến khi nhiệt độ trong cơ thể của bạn đã được ở mức bình thường trong vòng 48 giờ

- Uống đủ nước để duy trì lượng nước tiểu bình thường

- Có paracetamol để kiểm soát cơn sốt, đau nhứt (người lớn có thể sử dụng aspirin). Sử dụng sớm thuốc kháng virus có thể rút ngắn thời gian điều trị và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nên thảo luận về điều trị với bác sĩ điều trị cho bạn

- Tránh tiếp xúc với bụi, rượu, khói và thuốc lá càng nhiều càng tốt

 

Điều quan trọng là phải thực hiện các bước và chăm sóc bản thân hoặc thành viên gia đình của bạn tránh các biến chứng nghiêm trọng, chẳn hạn như viêm phổi. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng hơn nữa như khó thở ho ra đờm màu xanh lá cây hoặc màu vàng (chất nhầy) hoặc nhứt đầu dữ dội.

 

Tiêm chủng phòng chống bệnh cúm

Tiêm chủng hàng năm với phiên bản mới nhất của cúm được khuyên dùng với những người trong nhóm có nguy cơ như người già, phụ nữ mang thai và những người làm việc và sống với những người trong nhóm có nguy cơ. Chủng ngừa có thể giúp bạn tránh được những biến chứng nghiêm trọng (như viêm phổi) có thể phát sinh như là kết quả của iệc nhiễm virus.

 

Nếu lý tưởng hơn là bạn có thể tiêm phòng giữa tháng 3 và tháng 5 trước khi bước vào mùa cúm. Bảo vệ chống lại bệnh cúm theo mùa phát triển khoảng 2 tuần sau khi tiêm và kết dài đến một năm.

 

Chủng ngừa cúm hàng năm được cung cấp bởi Chương trình tiêm chủng quốc gia cho hầu hết mọi người trong cộng đồng được gọi là có nguy cơ cao bị biến chứng. Tại Việt Nam, một tiêm chủng hàng năm chống lại bệnh cúm được miễn phí cho:

- Trẻ 6 tháng tuổi và đối với những người có điều kiện y tế kém khiến họ có nguy cơ bị biến chứng nghiêm trọng của bệnh cúm

- Phụ nữ mang thai: ở bất cứ giai đoạn nào của thai kỳ

- Người trên 65 tuổi trở lên

 

Lên hệ với bác sĩ hoặc nhà cung cấp tiêm chủng để biết thêm thông tin về điều kiện. Người không được bảo hiểm bởi các loại này cũng có thể có một chủng ngừa hàng năm nhưng nó sẽ không phải là miễn phí. Một số nơi làm việc cũng chạy chương trình tiêm chủng hàng năm cho nhân viên.

 

Thuốc chủng ngừa cúm được khuyến khích mạnh mẽ nhưng nó không được miễn phí cho

- Nhân viên, tình nguyện viên và du khách thường xuyên đến bệnh viện, cơ sở chăm sóc dài hạn hoặc nhà dưỡng lão

- Những người cung cấp dịch vụ thiết yếu

- Người lao động trong cách ngành công nghiệp khác

- Người lao động trong ngành công nghiệp gia cầm thương phẩm

- Du khách tham quan nơi có cúm đang làm dịch

 

Những phương pháp khác để tránh sự lây lan của bệnh cúm

Mặc dù chủng ngừa hàng năm là cách tốt nhất để tránh sự lân lan nhanh bệnh cúm, một cách hiệu quả để bảo vệ chính mình và những người khác từ bệnh là vệ sinh cá nhân tốt.

Một số nguy tắt vệ sinh cá nhân bao gồm:

- Che mũi và miệng bằng khăng giấy khi ho hoặc hắc hơi

- Sử dụng khẩu trang y tế khi bạn muốn được an toàn hơn khi di chuyển hoặc nơi đông người.

- Ném khăn giấy của bạn vào thùng rác sau khi sử dụng

- Rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn chứa cồn sau khi ho hoặc hắc hơi.

- Tranh chạm vào mũi, mắt hay miệng vì vi trùng hay lay lan bằng cách đó

- Không đi làm việc nếu bạn không được khỏe và không gửi con đến trường hoặc chăm sóc trẻ nếu không được khỏe

 

Những điều cần ghi nhớ

Bệnh cúm nó gây nhiều tình trạng hơn là chỉ một cơn cảm lạnh bình thường

- Cúm đôi khi có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, kể cả tử vong

- Những người lớn tuổi và các nhóm có nguy cơ nên được chủng ngừa hàng năm chống lại bệnh cúm

- Sau khi có chủng ngừa, bảo ệ khỏi bệnh cúm từ 10 đến 14 ngày để khỏi bệnh.

- Đối với cúm thông thường, trẻ em hoặc người lớn tuổi có thể sử dụng máy xông khí dung để giúp loại bỏ đờm và nước giải chống lại viêm tắt mũi và cơn ho.

 

Y KHOA KIM MINH

 


Ý KIẾN BẠN ĐỌC
0933.455.388 - 0902.482.008